Ben je van plan een gitaar te kopen zijn er voldoende mogelijkheden. Ergens tussen een vrijwel onbetaalbaar exemplaar en de aanbieding van de maand is wel een geschikt instrument te vinden. Wie een gitaar wil kopen wordt vaak opgescheept met tegenstrijdige adviezen van vrienden of kennissen die denken het goed te weten, of van handelaren die meestal een binding hebben met één of meerdere merken. Bij het beoordelen van de kwaliteit ligt de nadruk op algemene maatstaven en gaat het er niet om of een Stratocaster beter zou zijn dan een Les Paul, of omgekeerd.

Hieronder staan enkele factoren waar je rekening mee dient te houden bij de aanschaf van een elektrische of akoestische gitaar.

Merknaam
Probeer een gitaar te kopen van een betrouwbaar en bekend merk. Je mag aannemen dat de goede reputatie van een fabrikant is gebaseerd op het feit dat ze redelijk tot uitstekende instrumenten maken. Garantie en service van bekende merken zijn over het algemeen beter en het is tevens gemakkelijker om aan vervangende onderdelen te komen. Een gitaar van een bekend merk blijft ook zijn waarde houden zodat je bij inruil er een redelijk bedrag voor terug kunt krijgen.

Let er op dat de gitaar goed gebouwd is en dat alle onderdelen er stevig op gemonteerd zijn. Dit is essentieel voor een zuivere intonatie en goed geluid. Controleer bij een elektrische gitaar of de potmeters, input en element schakelaars niet kraken. Mocht dit wel het geval zijn, vraag dan of dit verholpen kan worden. Het kan zijn dat er wat stof tussen zit, maar na een paar keer draaien en schakelen is dat meestal wel weg.
Je kunt het ook verhelpen door deze onderdelen te reinigen met contactspray.
Een goed merk is bijvoorbeeld Kontact chemie. De vloeistof vervliegt in een paar tellen en laat geen vetlaagje achter.

Hals
Wanneer de hals is verbogen of kromgetrokken is de gitaar mogelijk niet zuiver.
Vrijwel alle elektrische gitaren (dit zijn dan wel merk gitaren) hebben een verstelbare truss rod (halspen). Dit is een ijzeren staaf die zich in de hals bevindt. Hiermee zijn afwijkingen te corrigeren. Ook de meeste betere akoestische gitaren hebben zo'n verstelbare hals. (zie Afstellen hals)

Speel de frets langs en kijk of deze niet aan lopen. Wanneer je een noot indrukt, mag de snaar niet op andere frets meetrillen. Bij gitaren die zijn voorzien van een verstelbare brug kun je dit verhelpen.

Speel een zelfde akkoord op verschillende posities van de toets en let er op dat de tonen in alle posities zuiver zijn. Controleer of de toon op de twaalfde fret exact één octaaf hoger klinkt dan de toon van dezelfde open snaar. Is dit niet het geval, vraag dan in de winkel of ze dit willen verhelpen.

Stemmechanieken
Dit is een belangrijk onderdeel van de gitaar. Stemmechanieken moeten soepel draaien maar toch wat weerstand geven. Als bij het aandraaien van de knop er eerst niets gebeurt en de snaar schiet daarna plotseling verder, kan het zijn dat de snaar niet goed om het asje zit. De kwaliteit van het mechanisme is gemakkelijk te controleren als de snaren slapper gespannen of verwijderd worden. Als de gitaar verder prima is zou je de mechanieken ook kunnen vervangen door stemmechanieken in een metalen behuizing. Kwalitatief uitstekende mechanieken zijn bijvoorbeeld merken als Grover of Kluson.

Kam
Controleer of de snaren wel even ver van elkaar liggen. Met een verstelbare kam kun je de afstand van de snaren tot de toets (actie) naar je persoonlijke voorkeur instellen. Sommige gitaren zijn voorzien van afzonderlijke mini-kammetjes voor iedere snaar. Deze mini-kammetjes zijn zowel in hoogte als in lengte verstelbaar. Hiermee is het gemakkelijker een zuivere intonatie te krijgen. (zie Afstellen kam)

Of het nu een nieuw of tweedehands instrument betreft, vraag altijd naar de garantiebepalingen. De meeste zaken bieden naast de garantie extra service en stellen de gitaar voor je af.

   Onderhoud

Reinigen
Er zijn een heleboel onderhoudsmiddelen voor de gitaar te verkrijgen. De meeste elektrische en akoestische gitaren zijn gelakt. Vuil of vetaanslag op akoestische gitaren dempen het geluid. Voor het verwijderen van vuil en het glanzend maken zijn er speciale producten. Een goed product is bijvoorbeeld Guitar Gloss van GHS.

Ook voor de toets zijn er speciale reinigingsmiddelen zoals Fretboard 65 van het merk Dunlop. Wrijf met een doekje waarop een paar druppels zijn aangebracht, in de lengterichting van de hals, de toets goed in. Laat de toets drogen en wrijf met een pluisvrij doekje na.

Metalen delen bij een elektrische gitaar die veelvuldig worden aangeraakt zoals stemknoppen, elementen en indien aanwezig vibratozwengel kunnen door transpiratievocht worden aangetast en gaan oxideren. Deze onderdelen moeten daarom steeds worden schoongeveegd. En natuurlijk geldt dit ook voor metalen snaren en de frets.

Afstellen kam
Vrijwel alle elektrische gitaren hebben een kam waarvan de hoogte instelbaar is. De kam heeft meestal twee stelschroeven met veertjes, maar er zijn ook modellen die je bij kunt stellen met een wieltjes. Veel modellen hebben een kam waarmee je iedere snaar apart kunt instellen. In dat geval bestaat de kam uit zes afzonderlijke deeltjes die je door middel van stelschroeven hoger of lager kunt zetten en naar voren of naar achteren kunt halen. Een kam kan soms van zijn plaats verschuiven als de snaren slapper worden gespannen. Als je de gitaar zo hebt gestemd dat een open E perfect klinkt maar bij een barré-akkoord op het midden van de hals hopeloos ontstemt, dan moet je de snaarlengte met behulp van de kam aanpassen. Als je aan de schroef van een bepaald zadeltje draait beweegt deze naar voren of naar achteren. Hiermee kun je een incorrecte intonatie verhelpen.

Detail Tune-o-Matic saddle

Afstellen hals
De metalen versteviging in de hals die men neck rod of truss rod noemt zorgt voor een torsie van circa 4kg. per centimeter. De torsie kan worden aangepast met een schroevendraaier of inbussleutel. De meeste gitaren hebben een plaatje aan de voorkant van de kop waaronder de de neck rod zit. Bij andere modellen waaronder veel Fenders kun je de rod bijstellen aan de andere kant, op de plaats waar de hals over gaat in de body.

Let op: Draai de stelmoer van de truss rod elke keer nooit meer dan een kwart slag. Wacht dan een aantal uren voordat je het resultaat kunt merken omdat de hals (hout) tijd nodig heeft om zich te zetten.

Het stellen van de hals doe je met de snaren op spanning. Om de hals rechter te krijgen draai je de stelmoer met een inbussleutel met de klok mee. Is de hals bol, draai dan de stelmoer tegen de klok in om de hals holler te krijgen.

Brekende snaren
Bekende oorzaken zijn:
* De snaren zijn oud waardoor het elasticiteit is afgenomen.
* De snaren zijn er onzorgvuldig opgezet.

Let bij het opzetten van nieuwe snaren dat er geen knik ontstaat in de snaar.
Een klein hobbeltje in de snaar maakt die plek zwak en zal tot gevolg hebben dat de snaar snel breekt. Span de snaar niet te strak, dikkere snaren kunnen strakker worden gespannen maar spelen ook zwaarder.

Kijk ook of er geen braampjes op de brug, zadeltjes of kam zitten.
Gebruik in dat geval een fijn schuurpapiertje om deze rond en glad te schuren.

Bescherming
Kleine geleidelijke weersveranderingen kunnen geen kwaad, maar plotselinge temperatuur- en vochtveranderingen kunnen vooral de fijnere houtsoorten beschadigen.

Houtsoorten als palissander, esdoorn, ceder en mahonie worden gebruikt om hun resonantie-eigenschappen en kracht. Deze houtsoorten absorberen echter de luchtvochtigheid.

De gitaar bestaat uit één geheel van elkaar tegenwerkende spanningen die elkaar perfect in balans houden. Als bepaalde delen bij temperatuurveranderingen krimpen of uitzetten dan andere delen kan dat tot problemen leiden. Te veel vochtigheid kan het hout doen uitzetten en gelijmde delen losweken. Een plotselinge extreme droogte of hoge temperatuur kunnen het hout doen krimpen of barsten.

Als de gitaren de fabriek verlaten zijn ze vrij droog omdat de ruimten waar ze worden gemaakt de temperatuur en luchtvochtigheid wordt geregeld. Een maximale vochtigheid van 60% tot 85% voor een gitaren met stalen of nylon snaren wordt door fabrikanten als veilig beschouwd.

Om deze omstandigheden te creëren kun je een vochtig doekje of speciale bevochtiger in het snarenvakje van je gitaarkoffer te leggen en de gitaar zal niet meer uitdrogen.
Bij een vochtig klimaat kun je een zakje met kiezelaarde in de koffer leggen zodat de de gitaar niet te veel vocht absorbeert. Natuurlijk moet je een snaarinstrument ook nooit vlak bij een warmtebron leggen. Als je van een koude ruimte naar een warme gaat, laat de gitaar dan in de koffer zodat het geleidelijk kan acclimatiseren.

Koffers
Als je veel met je gitaar onderweg bent is een beschermend omhulsel onontbeerlijk. Er zijn koffers en hoezen, maar hoezen zijn niet aan te raden als je veel met je gitaar reist. Koffers van samengeperst karton of spaanplaat bieden al veel meer bescherming dan een hoes. Deze koffers zijn meestal van buiten bekleed met skai en aan de binnenzijde van zachte stof.
Voor duurdere gitaren is het aan te raden koffers te nemen die zijn gemaakt van verstevigd triplex. Deze zijn zo gevormd dat de hals wordt ondersteund en de body er precies in past. De sloten, scharnieren en hoekdelen zijn evenals de handvaten gemaakt van roestvrijstaal. Ook zijn er koffers die zijn vervaardigd van fiberglas. Deze zijn uitermate stevig en zijn aan de binnenzijde ook zodanig bekleed dat de gitaar erin past.

Het is belangrijk dat de gitaar precies in de koffer past, want anders kan zij alsnog beschadigen als ze tegen de binnenkant slaat. Als de koffer te groot is kun je de binnenkant opvullen met schuimplastic. De hals moet altijd goed worden ondersteund, omdat het risico groot is dat de kop kan knakken als je de koffer zou laten vallen.

   Preventie en verzekering

• Het is aan te raden als je een waardevolle gitaar bezit deze te laten verzekeren
• Ook is het nuttig om er foto's van te maken en bijzondere details te benadrukken
• En zorg ook dat je het serienummer goed bewaard

Bij verlies (ja ook een gitaar kun je verliezen) of diefstal, is het hiervoor beschreven advies belangrijk.
Ook al heb je een goede verzekering afgesloten, je wilt het liefst je gitaar terug. Vooral als het een uniek exmplaar betreft. Er zijn websites waar je vermiste of gestolen gitaren kunt registreren. Bijvoorbeeld musicalchairs en screamingstone

Ook als jou een gitaar wordt aangeboden is het handig om deze sites te raadplegen of de gitaar geregistreerd staat als gestolen.